Γιατί το μυαλό μας ανταποκρίνεται στην αρνητικότητα και πως να επανεστιάσεις  στην ευτυχία σου.

Πήρες τόσα κομπλιμέντα για τη δουλειά σου, εσύ όμως εστιάζεις σε ένα λάθος που έκανες.

Ο/η σύντροφός σου σου δείχνει πόσο σε νοιάζεται, αλλά το μυαλό σου έχει κολλήσει σε κάτι αρνητικό που σου είπε.

Γιατί οι άνθρωποι «κολλάμε» τόσο πολύ στα αρνητικά, αλλά τα θετικά μας διαφεύγουν;

Να ξεκαθαρίσουμε πρώτα κάτι:

• Ο εγκέφαλός μας δεν είναι σχεδιασμένος για να μας κάνει ευτυχισμένους, είναι φτιαγμένος για να μας κρατάει ζωντανούς. 

Για να γίνει αυτό, έχει κάποιες ενσωματωμένες προκαταλήψεις, συμπεριλαμβανομένης της προδιάθεσης για αρνητικότητα, που κυριολεκτικά φιλτράρει αυτό που βλέπεις, αυτό που προσέχεις, και αυτό που παρατηρείς στη ζωή σου.

Αυτός είναι ο λόγος που μπορεί να σκέφτεσαι ότι όλα χειροτερεύουν συνεχώς, και σε κάνει να βλέπεις το ποτήρι μισοάδειο. 

Παρακάτω θα μάθεις πως να εντοπίσεις ότι «κολλάς» στην αρνητικότητα και πως να σταματήσεις, ώστε να είσαι πιο υγιής και ευτυχισμένος/η.

Είναι εύκολο να χάσεις κάτι που δεν ψάχνεις.

Ο εγκέφαλός μας επεξεργάζεται αισθητηριακά ερεθίσματα, εσωτερικές αισθήσεις, σκέψεις και συναισθήματα, όλα ταυτόχρονα. 

Αλλά δεν παρατηρείς τη συντριπτική πλειονότητα των πραγμάτων γύρω σου, επειδή έχεις (όπως όλοι μας) επιλεκτική προσοχή. 

Αλλά, υπάρχουν ένα εκατομμύριο πράγματα στα οποία θα μπορούσες να εστιάσεις την προσοχή σου.

Δοκίμασε να στρέψεις την προσοχή σου στην αναπνοή σου.

Τώρα, στρέψε την προσοχή σου στον τρόπο που αισθάνεσαι το μπλουζάκι στο σώμα σου.

Στον ουρανίσκο σου. 

Τώρα, σε οποιονδήποτε ήχο. 

Δώσε προσοχή σε έναν ήχο στο δωμάτιό σου. 

Όλα αυτά τα πράγματα ήταν εδώ όλη την ώρα, αλλά δεν τα πρόσεξες - επειδή η προσοχή σου ήταν (ελπίζω) εδώ, στις γραμμές που διαβάζεις.

Πάντα υπάρχουν προβλήματα.

Αλλά και τα θετικά υπάρχουν πάντα.

Οι υποθέσεις που κάνεις, οι ερμηνείες σου, δημιουργούν την πραγματικότητά σου.

Και σε ό,τι εστιάζεις, αυτό μεγαλώνει.

Αν συνεχώς εστιάζεις στα προβλήματα, αυτά θα πολλαπλασιαστούν.

Αν εστιάζεις στην ευγνωμοσύνη, θα έλξεις περισσότερα πράγματα για τα οποία είσαι ευγνώμων.  

Ο εγκέφαλός σου κυριολεκτικά δημιουργεί περισσότερες νευρικές οδούς σχετικά με τα πράγματα που δίνεις προσοχή.

Έτσι, εάν παρατηρήσεις πολλά επικίνδυνα πράγματα ή πράγματα που σου προκαλούν άγχος, ο εγκέφαλός σου πρόκειται να δημιουργήσει περισσότερα μονοπάτια για αγχωτικά, επικίνδυνα ή ανησυχητικά πράγματα.

Ας ρίξουμε μια ματιά στο γιατί προσέχουμε περισσότερο τα αρνητικά, απ’ ότι τα θετικά στη ζωή μας.

«Προδιάθεση Αρνητικότητας»

Ο εγκέφαλός μας έχει ένα ενσωματωμένο χαρακτηριστικό που ονομάζεται «προδιάθεση αρνητικότητας». 

Είναι ένα γνωστικό φαινόμενο όπου οι άνθρωποι τείνουν να δίνουν περισσότερη προσοχή, να θυμούνται και να επηρεάζονται πιο έντονα από αρνητικές πληροφορίες σε σύγκριση με θετικές ή ουδέτερες πληροφορίες.

Αυτή η μεροληψία πιστεύεται ότι ξεκινάει από πολύ παλιά, όπου οι πρόγονοί μας έπρεπε να είναι πιο «προσεκτικοί» για ν’ αναγνωρίσουν πιθανούς κινδύνους και απειλές στο περιβάλλον τους ώστε να επιβιώσουν.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι ο πρόγονός σου βρισκόταν σε μια πεδιάδα με 10 νόστιμα καρπούζια και 1 τίγρη, σε τι θα επικεντρώνονταν; 

Υπέθεσες σωστά, φυσικά, θα εστίαζε στην τίγρη.

Για να επιβιώσει έπρεπε να φιλτράρει επιλεκτικά τις θετικές ευκαιρίες και να προσέξει τους κινδύνους.

Αυτό είναι η προδιάθεση αρνητικότητας.

Επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι ο εγκέφαλός μας δεν είναι σχεδιασμένος για να μας κάνει ευτυχισμένους.

Ο εγκέφαλός μας έχει σχεδιαστεί για να μας κρατά ζωντανούς για αρκετό καιρό διάστημα ώστε να αναπαραχθούμε.

• Η εστίαση σε αρνητικά ερεθίσματα μας βοηθά να ανταποκριθούμε γρήγορα για να αποφύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις. 

Ωστόσο, στη σύγχρονη εποχή, αυτή η προκατάληψη μπορεί να οδηγήσει σε μια διαστρεβλωμένη αντίληψη της πραγματικότητας και σε αυξημένη ευαισθησία σε αρνητικά γεγονότα ή ειδήσεις.

• «Τα παιδιά αυτές τις μέρες είναι χειρότερα από ποτέ» (Οι άνθρωποι το λέμε κυριολεκτικά από τον Αριστοτέλη, είναι σαν ο εγκέφαλός μας να έχει προγραμματιστεί για να παρατηρήσει πόσο άσχημα είναι τα πράγματα)
• «Όλοι είναι τόσο κακοί»
• «Δεν κάνει ποτέ δουλειές στο σπίτι»
• «Δεν αρέσω σε κανέναν!» 
  

Σκέψου κάτι.

Ποια σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πιστεύεις ότι ξεχωρίζουν, τα δεκάδες θετικά ή το ένα πολύ αρνητικό; Σωστά υπέθεσες πάλι, το πολύ αρνητικό.

Τα μέσα ενημέρωσης τροφοδοτούν την αρνητικότητα μας, και η αρνητικότητα μας τροφοδοτεί την κατάθλιψη και το άγχος. 

Οι ειδήσεις επικεντρώνονται σε συγκλονιστικές ιστορίες επειδή γνωρίζουν αυτήν την αρνητική προκατάληψη στον εγκέφαλό σου, και ξέρουν ότι μπορούν να σου τραβήξουν την προσοχή (που σημαίνει κλικ, που σημαίνει ότι κερδίζουν περισσότερα χρήματα) προβάλλοντας τρομακτικές ιστορίες. 

Μια ιστορία όπως «Ας κάνουμε τον κόσμο καλύτερο» απλώς δεν πρόκειται να τους βγάλει τόσα χρήματα όσο η ιστορία «Κοίτα τι κακό συμβαίνει σε αυτό το μέρος!»

Και μετά προβάλλουν περισσότερες ιστορίες για την επιδημία άγχους και βγάζουν περισσότερα χρήματα. 

Και δεν το παρατηρούμε καν. 

Εάν πραγματικά πιστεύεις ότι κάθε πτυχή του κόσμου σήμερα είναι χειρότερη από το παρελθόν, θα σου υπενθυμίσω την πολιομυελίτιδα. Την πανώλη.  Άτομα που πέθαιναν από μολύνσεις δοντιών επειδή δεν υπήρχαν διαθέσιμα οδοντιατρεία και αντιβιοτικά. 

Δεν υποστηρίζω ότι δεν συμβαίνουν άσχημα πράγματα τώρα, απλώς πιστεύω ότι είναι η προδιάθεση της αρνητικότητας που σε κάνει να σκέφτεσαι ότι τα πράγματα είναι χειρότερα από ποτέ!

Η συγκεκριμένη προδιάθεση δεν επηρεάζει μόνο τα συναισθήματά μας, αλλά επίσης σαμποτάρει τις σχέσεις μας, την υγεία μας, την πολιτική και τη λήψη αποφάσεων. 

Οι άνθρωποι μπορεί να θεωρούν ότι είναι δύσκολο να εγκαταλείψουν τις αρνητικές εμπειρίες τους, με αποτέλεσμα να τις μηρυκάζουν και να τις υπεραναλύουν πιο συχνά, και να αισθάνονται τον συναισθηματικό αντίκτυπο των αρνητικών γεγονότων πιο έντονα σε σύγκριση με τα θετικά.

Το άγχος ευαισθητοποιεί τον εγκέφαλό μας για περισσότερο άγχος 

Όταν νιώθουμε ανήσυχοι, είναι πιο πιθανό να «σαρώσουμε» το περιβάλλον μας για πιθανούς κινδύνους και να παρατηρήσουμε περισσότερα πράγματα που αντιλαμβανόμαστε ως απειλητικά, και μετά θα νιώσουμε περισσότερο άγχος και ο κύκλος συνεχίζεται. 

Το χρόνιο άγχος ή το τραύμα κάνει τον εγκέφαλό μας πιο προσεκτικό στις απειλές. 

Αυτό φαίνεται άδικο, όσο πιο ανήσυχος είσαι, τόσο πιο πιθανό είναι να δεις απειλές παντού και να νιώσεις περισσότερο άγχος.

Μαθημένη συμπεριφορά

Η εστίαση στα αρνητικά μπορεί, επίσης, να είναι και μια μαθημένη συμπεριφορά που χρησιμοποίησες για να προστατεύσεις τον εαυτό σου. 

Ας υποθέσουμε ότι ο φροντιστής σου ή ο γονιός σου ήταν κακοποιητικός, επικριτικός ή απρόβλεπτος - ας πούμε ότι 3 ημέρες την εβδομάδα ήταν ουδέτερος, 2 ημέρες την εβδομάδα ήταν τρομακτικός και 2 ημέρες την εβδομάδα ήταν καλός. 

Αν κάθε φορά που ήταν καλός, εστίασες σε αυτό, την επόμενη φορά που θα ήταν τρομακτικός θα πονούσε περισσότερο.

Οπότε, τι έκανες; 

Φίλτραρες τις αναμνήσεις ότι ήταν καλός, εστίασες στην ασφάλεια και την αυτοπροστασία, ελαχιστοποίησες τις αναμνήσεις ότι είναι καλός και τόνισες τα αρνητικά του. Αυτό το έκανες για να προστατεύσεις τον εαυτό σου από τον πόνο και την ευαλωτότητα.

Αυτό το νοητικό φιλτράρισμα, είναι ένας προστατευτικός μηχανισμός που σε κρατούσε ασφαλή ως παιδί, αλλά δεν λειτουργεί πολύ καλά ως ενήλικας.

Το νοητικό φιλτράρισμα αλλάζει τη μνήμη σου

Το νοητικό φιλτράρισμα αλλάζει κυριολεκτικά τη μνήμη σου –δεν θα θυμάσαι θετικά πράγματα που συνέβησαν.

Το νοητικό φιλτράρισμα επηρεάζει άμεσα και το πως αισθάνεσαι. 

Δυστυχώς, επειδή η εστίαση στα αρνητικά είναι ένας «πρόγραμμα», δεν παρατηρούμε ότι το κάνουμε. 

Απλώς πιστεύουμε ότι έτσι είναι ο κόσμος. Πιστεύουμε στη φιλτραρισμένη οπτική μας.

Το νοητικό φιλτράρισμα είναι ένας λιγότερο εξελιγμένος αμυντικός μηχανισμός, και λειτουργεί για λίγο, γιατί μπορεί να σε κρατήσει ζωντανό/η.

Αλλά σε κάνει πολύ δυστυχισμένο/η.

Όμως, αν δεν μπορείς να το δεις, πώς θα ξέρεις ότι το κάνεις;

6 Βήματα για να σπάσεις τον κύκλο της αρνητικότητας

Μπορεί να είναι δύσκολο να σπάσεις τον κύκλο της αρνητικότητας, αλλά μπορείς να το κάνεις ακολουθώντας τα παρακάτω βήματα.

1. Μάθε να παρατηρείς τα μοτίβα σου

Επειδή εξ ορισμού δεν παρατηρούμε τις δικές μας προκαταλήψεις, πιθανότατα θα χρειαστεί να ζητήσεις από τους ανθρώπους γύρω σου ή έναν θεραπευτή για πληροφορίες σχετικά με αυτό. 

• Τι είδους καταστάσεις πυροδοτούν το μοτίβο αυτό για εσένα; 

"Κολλάς" στην αρνητικότητα όταν σε υποτιμούν, όταν έχεις πολύ άγχος στη δουλειά ή όταν η αυτοπεποίθησή σου είναι πεσμένη;

Πρέπει να έχεις μια αποστασιοποιημένη οπτική, γιατί όταν πιστεύουμε αυτό που σκεφτόμαστε, είναι κυριολεκτικά δύσκολο να το δούμε διαφορετικά. 

2. Κάνε διαλείμματα από αρνητικές πηγές πληροφοριών

Ξέρεις ποιες είναι αυτές οι πηγές για σένα.

Για μένα είναι οι ειδήσεις, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και κάποιοι …γνωστοί !

3. Παρατήρησε τις σκέψεις σου

Εάν σκέφτεσαι «Όλα είναι χάλια» ή «Σίγουρα θα πάνε όλα στραβά», ευχαρίστησε τον εαυτό σου.

Πες «Σ’ ευχαριστώ για τη σκέψη που έκανες». Γιατί το μυαλό σου θέλει να σε κρατήσει ασφαλή.

Παρατήρησε τις σκέψεις σου χωρίς κρίση.

Δεν χρειάζεται να τις πιστέψεις!

Αποστασιοποιήσου από τη σκέψη χρησιμοποιώντας μια απλή πρόταση πριν από τη σκέψη.

«Παρατηρώ ότι σκέφτομαι ..σκέψη»

Για παράδειγμα, «Παρατηρώ ότι σκέφτομαι ότι όλα είναι χάλια.»

Αρνητικές Σκέψεις: Πως να Τις Μετατρέψεις σε Ευκαιρίες

4. Ρύθμισε τα συναισθήματά σου

Βλέπεις ότι η αρνητικότητα σου δημιουργεί άγχος, θυμό, λύπη, ένταση και το λιγότερο ευερεθιστότητα.

Πριν πας στο επόμενο βήμα, δοκίμασε να μειώσεις την ένταση των συναισθημάτων σου (ρύθμιση συναισθημάτων), ώστε να είσαι πιο διαυγής.

Θυμάσαι ότι όταν έχουμε έντονα συναισθήματα, ο λογικός νους μας …πάει περίπατο!

Κάνε μια αναπνευστική άσκηση, όπως 10 αργές, συνειδητές αναπνοές, ή μια ήπια άσκηση για να ανακουφίσεις τα έντονα συναισθήματα και να βλέπεις καθαρά τι συμβαίνει μέσα σου και έξω σου.

Πως θα ανακουφίσεις γρήγορα το άγχος και τα συναισθήματά σου - Ασκήσεις ρύθμισης

5. Προκάλεσε τις σκέψεις σου

Μόλις παρατηρήσεις το φιλτράρισμα που κάνεις («όλα είναι χάλια»), αμφισβήτησε την εγκυρότητα των σκέψεών σου.

• Αναρωτήσου «Εστιάζω σε μια αρνητική πτυχή, ενώ αγνοώ τις θετικές;»
•  ή «Υπάρχουν στοιχεία που να υποστηρίζουν αυτήν την σκέψη;»
• Φαντάσου ότι ένας φίλος σου σου επικοινωνεί αυτή τη σκέψη. Τι θα του έλεγες και πως θα τον αντιμετώπιζες;

Αρνητικές Σκέψεις: Πως να Τις Μετατρέψεις σε Ευκαιρίες

6. Ευγνωμοσύνη

Επειδή έχουμε την ενσωματωμένη προκατάληψη να εστιάζουμε στην αρνητικότητα, αυτός είναι ένας λόγος για τον οποίο η πρακτική ευγνωμοσύνης είναι τόσο ισχυρή. 

Εάν έχεις «κολλήσει» στην αρνητικότητα ή στον φόβο, δοκίμασε να γράφεις ημερολόγιο ευγνωμοσύνης κάθε πρωί ή βράδυ. 

Η Μαγεία της Ευγνωμοσύνης

Όταν κάνεις την ερώτηση «Τι υπάρχει για να είμαι ευγνώμων;» Το μυαλό σου αρχίζει να ψάχνει.

Και το μυαλό μας είναι μια καταπληκτική μηχανή αναζήτησης.

Ό,τι ψάχνει θα το βρει. 

Τα αρνητικά υπάρχουν παντού. 

Και τα θετικά υπάρχουν παντού.

Σε ποια θα επιλέξεις να εστιάσεις την προσοχή σου;

Μακροπρόθεσμα, μπορείς να εκπαιδεύσεις το μυαλό σου να ανακατευθύνει την προσοχή του προς μια πιο χρήσιμη προσέγγιση. 

Δεν είναι ο στόχος σου «απλά να είσαι χαρούμενος όλη την ώρα» ή η «τοξική θετικότητα» (όλα καλά και ψεύτικο χαμόγελο).

• Αντίθετα, ο στόχος μας είναι να δούμε τον κόσμο πιο καθαρά, να αντιμετωπίσουμε με ειλικρίνεια τα προβλήματα και να θυμόμαστε ότι η καλοσύνη, η αγάπη και η ασφάλεια είναι επίσης σε αφθονία.

Βάλε Εσένα σε Προτεραιότητα!

Δουλεύοντας με έναν θεραπευτή, αμφισβητώντας τις σκέψεις σου και τα μέσα ενημέρωσης, και ακολουθώντας μια πρακτική ευγνωμοσύνης, μπορείς πραγματικά να μάθεις πως να δημιουργείς μια εσωτερική αίσθηση ασφάλειας και να σταματήσεις να βλέπεις τον κίνδυνο παντού. 

Νιώθεις Ανασφάλεια;

Αν δώσεις περισσότερη προσοχή σε σένα, μπορείς να βγεις από τον βούρκο της αρνητικότητας, και να νιώσεις ηρεμία, ασφάλεια και αυτοπεποίθηση!

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.