Η διαχείριση των συγκρούσεων είναι ένα κρίσιμο κομμάτι της ανθρώπινης επικοινωνίας, και γενικότερα των σχέσεων. 

Είτε σε προσωπικό, είτε σε επαγγελματικό επίπεδο, οι συγκρούσεις είναι αναπόφευκτες, και η αποτελεσματική διαχείρισή τους μπορεί να καθορίσει την ποιότητα των σχέσεων και την ικανοποίηση από τη ζωή μας. 

Πριν εξετάσουμε τις τεχνικές για την αποτελεσματική διαχείριση των συγκρούσεων, θα ήθελα να μείνω για λίγο στην αποφυγή τους.

Αποφυγή Συγκρούσεων

Είναι πολύ συνηθισμένο να αποφεύγουμε τις συγκρούσεις, κι αυτό συμβαίνει επειδή μας δυσκολεύουν.

Γιατί δυσκολευόμαστε με τις συγκρούσεις στη ζωή μας;

Υπάρχουν πολλοί λόγοι που δυσκολευόμαστε με τις διαφωνίες, τους τσακωμούς και γενικά τις συγκρούσεις, και μερικοί είναι οι παρακάτω:

Υπάρχει:

• Η πεποίθηση ότι οι συγκρούσεις είναι «κακές»
• Δυσκολία διαχείρισης άβολων συναισθημάτων
• Φόβος απόρριψης, αρνητικής αξιολόγησης, επίκρισης ή/ και πόνου (π.χ. θα με πληγώσουν)
• Φόβος απώλειας ασφάλειας (π.χ. θα με χωρίσει)
• Αυτο-αμφιβολία
• Έλλειψη διεκδικητικότητας και επικοινωνιακών δεξιοτήτων

Σκέψου το λίγο.

Παρατηρείς ότι αποφεύγεις τις συγκρούσεις;

Δες παρακάτω μερικά από τα σημάδια που δείχνουν ότι αποφεύγεις τις συγκρούσεις, είτε το συνειδητοποιείς, είτε όχι.

Σημάδια αποφυγής συγκρούσεων

• Απόσυρση όταν δημιουργούνται συγκρούσεις και διαφωνίες
• Συσσωρευμένος θυμός και παθητική επιθετικότητα
• Υπερβολική απολογητικότητα
• Υπερβολική τάση ευχαρίστησης του άλλου – people-pleaser
• Υποθέσεις και προσδοκίες, αντί για επικοινωνία
• Άρνηση συζήτησης, προσβολές, αλλαγή θέματος

Αν αποφεύγεις τις συγκρούσεις, τα αποτελέσματα θα είναι δυσάρεστα.

Τι συμβαίνει αν αποφεύγεις τις συγκρούσεις

Δυστυχώς, όταν συνεχώς αποφεύγουμε να έρθουμε σε σύγκρουση με τους άλλους, είτε επειδή φοβόμαστε κάτι, είτε επειδή δεν έχουμε μάθει να επικοινωνούμε αποτελεσματικά, θα ακολουθήσουν αρκετές δυσάρεστες συνέπειες, μεταξύ άλλων, οι παρακάτω:

• Απογοήτευση, σύγχυση, περιφρόνηση, μνησικακία
• Στρες, άγχος, κατάθλιψη
• Έλλειψη σύνδεσης 
• Μη υγιής επικοινωνία
• Έλλειψη συναισθηματικής και σωματικής οικειότητας
• Συσσώρευση ζητημάτων
• Υπέρταση, καρδιακά, στομαχικά, ή/και εντερικά προβλήματα

Η σύγκρουση είναι μια δυσάρεστη εμπειρία και , δυστυχώς, δεν έχουμε μάθει εποικοδομητικούς τρόπους να τη διαχειριζόμαστε. 

Ας μάθουμε, λοιπόν!

Συγκρούσεις - Πως να τις διαχειριστείς αποτελεσματικά

Παρακάτω θα εξετάσουμε τεχνικές και στρατηγικές για την επιτυχημένη διαχείριση συγκρούσεων με συγκεκριμένα παραδείγματα για κάθε σημείο, ώστε να μάθεις πως να πάρεις τα θετικά από κάθε διαφωνία, τσακωμό ή γενικότερα σύγκρουση.

1. Κατανόηση της Φύσης των Συγκρούσεων

Οι συγκρούσεις προκύπτουν όταν υπάρχουν αντικρουόμενες απόψεις, ανάγκες ή αξίες μεταξύ ατόμων ή ομάδων. 

Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε ότι οι συγκρούσεις δεν είναι απαραίτητα αρνητικές. 

Είναι όμως απαραίτητες.

Οι σχέσεις χωρίς συγκρούσεις δεν είναι υγιείς.

Ακούς για ένα ζευγάρι ότι δεν τσακώνεται. Ποτέ!

 Ίσως σκέφτεσαι πόσο ωραίο είναι αυτό, και τους θαυμάζεις.

Αλλά, η απουσία συγκρούσεων δεν είναι ένδειξη αρμονίας μέσα στη σχέση. Αντίθετα, μπορεί να είναι ένδειξη μη υγιούς επικοινωνίας και τάσης συσσώρευσης δυσάρεστων συναισθημάτων και προβλημάτων.

Οι συγκρούσεις μπορούν να αποτελέσουν ευκαιρίες για ανάπτυξη, δημιουργικότητα και βελτίωση των σχέσεων (π.χ. επαναπροσδιορισμός ορίων) όταν τις διαχειριζόμαστε σωστά.

Οφέλη συγκρούσεων

Οι συγκρούσεις είναι ευεργετικές όταν μάθουμε να τις διαχειριζόμαστε αποτελεσματικά, γιατί βοηθούν στην  αυτογνωσία μας, την ανάπτυξη της συναισθηματικής μας νοημοσύνης, και την επίτευξη αλλαγών και στόχων. 

Μας βοηθούν να

• Εκφράσουμε τις ανάγκες, τις αξίες και τις επιθυμίες μας

Πως να ζητήσεις αυτά που θέλεις Α Μέρος

• Μάθουμε να ακούμε 
• Επιλύσουμε προβλήματα
• Έρθουμε σε επαφή με διαφορετικές ιδέες
• Είμαστε ευέλικτοι
• Θέτουμε υγιή όρια
• Διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας
• Επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας
• Βελτιώσουμε τις επικοινωνιακές μας δεξιότητες (π.χ. αυτοέλεγχος)

Παράδειγμα 1:

Σε μια ομάδα εργασίας, δύο συνάδελφοι διαφωνούν για τη στρατηγική προώθησης ενός νέου προϊόντος. Η σύγκρουση μπορεί να οδηγήσει σε νέες, πιο καινοτόμες ιδέες αν διαχειριστούν σωστά αυτή τη διαφωνία.

Παράδειγμα 2:

Στην οικογένεια, οι γονείς διαφωνούν για την ανατροφή των παιδιών τους. Μέσα από τη συζήτηση, μπορούν να βρουν καλύτερες μεθόδους που συνδυάζουν τις αξίες και τις ανάγκες και των δύο.

2. Προετοιμασία και Αυτογνωσία

Η προετοιμασία είναι το κλειδί για την αποτελεσματική διαχείριση των συγκρούσεων.

Πριν εμπλακείς σε μια συζήτηση για την επίλυση μιας σύγκρουσης, αφιέρωσε χρόνο για να κατανοήσεις τα δικά σου συναισθήματα, απόψεις και στόχους. 

Η αυτογνωσία βοηθά στην αποφυγή παρορμητικών αντιδράσεων και προάγει μια πιο συνειδητή προσέγγιση.

Είσαι συναισθηματικά ώριμος/η;

Παράδειγμα 1:

Πριν από μια δύσκολη συζήτηση με τον προϊστάμενό σου, αναλογίσου ποια είναι τα βασικά σου αιτήματα και πως αισθάνεσαι γι' αυτά.

Παράδειγμα 2:

Σε μια συζήτηση με τον/την σύντροφό σου για τα οικονομικά, προετοιμάσου προσδιορίζοντας ποια είναι τα κοινά οικονομικά σας όνειρα, και ποιες είναι οι ανησυχίες σου.

3. Ενεργητική Ακρόαση

Η ενεργητική ακρόαση είναι θεμελιώδης για την κατανόηση των απόψεων του άλλου. Περιλαμβάνει την προσοχή και την κατανόηση των μηνυμάτων του συνομιλητή σου, τόσο των λεκτικών, όσο και των μη λεκτικών.

Παράδειγμα 1:

Σε μια σύγκρουση με έναν συνάδελφο, άκουσέ τον προσεκτικά χωρίς να τον διακόπτεις, επαναλαμβάνοντας ό,τι άκουσες για επιβεβαίωση.

Παράδειγμα 2:

Όταν ο φίλος σου εκφράζει τις ανησυχίες του, δείξε προσοχή με οπτική επαφή και χρησιμοποίησε ενθαρρυντικές λέξεις, όπως "Καταλαβαίνω τι λες".

4. Ανάπτυξη Ενσυναίσθησης

Η ενσυναίσθηση είναι η ικανότητα να κατανοούμε τα συναισθήματα των άλλων και να μπορούμε να μπαίνουμε στη θέση τους.

Αντιμετωπίζοντας τους άλλους με ενσυναίσθηση, δείχνουμε σεβασμό και δημιουργούμε ένα περιβάλλον όπου οι συγκρούσεις μπορούν να επιλυθούν πιο εύκολα.

Παράδειγμα 1:

Όταν ένας συνάδελφος παραπονιέται για τον φόρτο εργασίας του, προσπάθησε να κατανοήσεις την πίεση που αισθάνεται και, αν έχεις τη δυνατότητα, πρόσφερέ του υποστήριξη.

Παράδειγμα 2:

Αν ο σύντροφός σου νιώθει απογοητευμένος, προσπάθησε να κατανοήσεις την απογοήτευσή του και δείξε κατανόηση.

5. Εστίαση στο Πρόβλημα, Όχι στο Άτομο

Όταν αντιμετωπίζεις μια σύγκρουση, είναι σημαντικό να εστιάζεις στο πρόβλημα, και όχι στο άτομο. 

Αυτό αποτρέπει τις προσωπικές επιθέσεις και βοηθά στη διατήρηση ενός παραγωγικού, και με σεβασμό, διαλόγου.

Πώς να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση στην επικοινωνία; – Διεκδικητικότητα

Παράδειγμα 1:

Σε μια επαγγελματική σύγκρουση για τον προϋπολογισμό, εστίασε στην εύρεση λύσεων για τον προϋπολογισμό και όχι στην κριτική των συναδέλφων.

Παράδειγμα 2:

Σε μια σύγκρουση με τον/την σύντροφό σου για τις δουλειές στο σπίτι, συζητήστε τις συγκεκριμένες ανάγκες και τις λύσεις, αντί να κατηγορείτε ο ένας τον άλλον.

6. Εύρεση Κοινών Σημείων 

Η εύρεση κοινών σημείων μπορεί να δημιουργήσει μια βάση για συνεργασία και να διευκολύνει την επίλυση της σύγκρουσης. Ξεκινώντας με αυτά τα σημεία, οι διαφωνίες μπορούν να φανούν λιγότερο τρομακτικές και πιο διαχειρίσιμες.

Παράδειγμα 1:

Σε μια διαφωνία για την κατανομή πόρων στη δουλειά σου, βρείτε κοινό έδαφος στα κοινά συμφέροντα της ομάδας για την επιτυχία του έργου.

Παράδειγμα 2:

Σε μια οικογενειακή διαφωνία για τις διακοπές, βρείτε ένα κοινό προορισμό ή δραστηριότητα που να ευχαριστεί όλους.

7. Καταγραφή και Ανάλυση των Επιλογών

Η καταγραφή και η ανάλυση των πιθανών λύσεων μπορεί να βοηθήσει στην εξεύρεση της καλύτερης επιλογής για την επίλυση της σύγκρουσης. 

Η συστηματική ανάλυση βοηθά να εντοπιστούν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα κάθε λύσης.

Παράδειγμα 1:

Σε μια επαγγελματική σύγκρουση, κατάγραψε όλες τις πιθανές λύσεις για την αύξηση της παραγωγικότητας και αναλύστε τις με την ομάδα σου.

Παράδειγμα 2:

Σε μια συζήτηση με τον/την σύντροφό σου για τις οικονομικές προτεραιότητες, καταγράψτε και αναλύστε τις διαφορετικές επιλογές για εξοικονόμηση χρημάτων.

8. Διαπραγμάτευση και Συμβιβασμός

Η διαπραγμάτευση και ο συμβιβασμός είναι απαραίτητες δεξιότητες για την επίλυση συγκρούσεων. 

Μερικές φορές, καμία από τις δύο πλευρές δεν μπορεί να πάρει ακριβώς αυτό που θέλει, αλλά μέσω της διαπραγμάτευσης και του συμβιβασμού μπορεί να βρεθεί μια ικανοποιητική λύση.

Παράδειγμα 1:

Σε μια διαφωνία για την κατανομή των καθηκόντων στην ομάδα εργασίας, διαπραγματευτείτε ώστε να κατανεμηθούν δίκαια οι αρμοδιότητες και οι ευθύνες.

Παράδειγμα 2:

Σε μια οικογενειακή σύγκρουση για τη χρήση του αυτοκινήτου, βρες μια λύση που να επιτρέπει σε όλους να το χρησιμοποιούν ισομερώς.

9. Διαχείριση Συναισθημάτων

Η διατήρηση της ψυχραιμίας είναι κρίσιμη για την επίλυση των συγκρούσεων.

Οι συναισθηματικές αντιδράσεις μπορούν να επιδεινώσουν τη σύγκρουση και να δυσκολέψουν την επίλυσή της. 

Είναι απαραίτητο λοιπόν, να μάθεις να διαχειρίζεσαι αποτελεσματικά τα συναισθήματά σου, ώστε να αποφύγεις παρορμητικές αντιδράσεις και αποφάσεις.

Είσαι συναισθηματικά ώριμος/η;

Πως θα ανακουφίσεις γρήγορα το άγχος και τα συναισθήματά σου - Ασκήσεις ρύθμισης

Παράδειγμα 1:

Σε μια έντονη συζήτηση με τον προϊστάμενό σου, πάρε μια βαθιά ανάσα και διατήρησε την ψυχραιμία σου για να συζητήσετε με ηρεμία και λογική. Αν χρειαστεί, πάρε λίγο χρόνο να ηρεμήσεις και να μπορέσεις να είσαι διαυγής.

Παράδειγμα 2:

Σε μια διαφωνία με τον σύντροφό σου, αν νιώθεις έντονα συναισθήματα, κάνε ένα διάλειμμα για να ηρεμήσεις και να σκεφτείς πιο καθαρά. Μπορείς να επανέλθεις όταν έχεις φροντίσει τον εαυτό σου αρκετά ώστε να συζητήσεις με μια πιο αποστασιοποιημένη οπτική.

10. Διαμεσολαβητής

Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας ουδέτερος τρίτος μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση των συγκρούσεων. Ένας διαμεσολαβητής μπορεί να προσφέρει μια αντικειμενική οπτική και να βοηθήσει στη διευκόλυνση της συζήτησης.

Παράδειγμα 1:

Σε μια σοβαρή διαφωνία με έναν συνεργάτη, ζητήστε τη βοήθεια ενός ουδέτερου διαμεσολαβητή για να βοηθήσει στην επίλυση της διαφωνίας.

Παράδειγμα 2:

Σε μια οικογενειακή διαμάχη, κάλεσε έναν σχετικό επαγγελματία σύμβουλο ή έναν ουδέτερο φίλο για να βοηθήσει στην εξεύρεση μιας λύσης.

11. Αναγνώριση και Εκτίμηση της Προόδου

Η αναγνώριση και η εκτίμηση της προόδου είναι σημαντική για τη διατήρηση της θετικής δυναμικής στη διαδικασία επίλυσης συγκρούσεων. 

Η επιβράβευση των μικρών επιτυχιών μπορεί να ενθαρρύνει τη συνέχιση της προσπάθειας και τη βελτίωση των σχέσεων.

Παράδειγμα 1:

Σε μια μακροχρόνια σύγκρουση με έναν συνεργάτη, αναγνώρισε και επιβράβευσε τον εαυτό σου και τον άλλον για τα βήματα προόδου που έχουν γίνει, ακόμη και αν είναι μικρά.

Παράδειγμα 2:

Σε μια οικογενειακή σύγκρουση, επιβράβευσε λεκτικά τους άλλους για τη θετική επικοινωνία και την πρόοδο που επιτυγχάνεται στην επίλυση των διαφορών.

12. Το μάθημα

Κάθε σύγκρουση είναι μια ευκαιρία για μάθηση.

Αναλύοντας τις συγκρούσεις μετά την επίλυσή τους, μπορούμε να κατανοήσουμε τι πήγε καλά και τι χρειάζεται βελτίωση, ενισχύοντας έτσι τις δεξιότητές μας στη διαχείριση συγκρούσεων.

Παράδειγμα 1:

Μετά την επίλυση μιας επαγγελματικής σύγκρουσης, κάνε μια ανασκόπηση με την ομάδα σου για να αναγνωρίσεις τι λειτούργησε και τι όχι.

Παράδειγμα 2:

Σε μια προσωπική διαμάχη, μετά την επίλυση της, ανάλυσε με τον/την σύντροφό σου τι πήγε καλά και πως μπορείτε να βελτιωθείτε στο μέλλον.

Αν θέλεις να μάθεις επιτέλους να επικοινωνείς διεκδικητικά, να ζητάς αυτά που θέλεις εύκολα, ξεκάθαρα και με σεβασμό, ρίξε μια ματιά στο Πρόγραμμα Sacred Self Coaching "Expression Cure!"

Η διαχείριση των συγκρούσεων είναι μια πολυδιάστατη διαδικασία που απαιτεί αυτογνωσία, ενσυναίσθηση, επικοινωνιακές δεξιότητες και στρατηγική σκέψη.

 Η αποτελεσματική διαχείριση συγκρούσεων μπορεί να βελτιώσει την ποιότητα των σχέσεών σου, να ενισχύσει την προσωπική και επαγγελματική ανάπτυξη και να δημιουργήσει ένα πιο αρμονικό και παραγωγικό περιβάλλον.

Με την εφαρμογή των παραπάνω τεχνικών και στρατηγικών, μπορείς να διαχειριστείς τις συγκρούσεις με τρόπο που να προάγει την κατανόηση, τη συνεργασία και το αμοιβαίο όφελος (win-win).

 Οι συγκρούσεις δεν πρέπει να θεωρούνται απειλή, αλλά ευκαιρία για ανάπτυξη και βελτίωση των σχέσεων μας, με τον εαυτό μας, και τους άλλους.

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.