Έχεις παρατηρήσει ότι λες πολύ συχνά συγγνώμη χωρίς ουσιαστικό λόγο ή κάποιος φίλος σου σε έχει περιγράψει ως υπερβολικά απολογητική;

Όταν κάνουμε κάποιο λάθος και απολογούμαστε, είναι δείγμα δύναμης.

Είναι σαν να λέμε στον άλλο «έκανα λάθος, αναλαμβάνω την ευθύνη».

Η ανάληψη ευθύνης είναι σημάδι ωριμότητας και διευκολύνει τις σχέσεις μας, σωστά;

Τι γίνεται όμως όταν απολογούμαστε διαρκώς;

Πριν λίγο καιρό ήρθε μια πελάτισσα, ας την πούμε Σόνια, για να αυξήσει την αυτοπεποίθησή της και να διαχειριστεί το άγχος της.

Από την πρώτη μας συνάντηση παρατήρησα ότι έλεγε συνεχώς συγγνώμη.

«Συγγνώμη αν ήρθα νωρίς» (ήρθε πέντε λεπτά νωρίτερα),
«Συγγνώμη αν σου τρώω τον χρόνο με χαζομάρες»
«Συγγνώμη που δεν ήρθα νωρίτερα για θεραπεία» κτλ.

Η Σόνια είχε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον όπου η υπερβολική απολογητικότητα ήταν δεδομένη και δεν είχε αντιληφθεί πόσο βλαβερή ήταν σαν συμπεριφορά.

Η αλήθεια είναι ότι δεν είχε αντιληφθεί πόσο συχνά απολογείται, αλλά θυμάται αρκετές φορές να τη «μαλώνουν» για τα "συγγνώμη" της στη δουλειά, αλλά και στη σχέση της.

•  Όταν κάνεις μια παρουσίαση, ξεκινάς με μια συγγνώμη;
• Όταν προτείνεις κάτι, ξεκινάς με απολογίες;

Ίσως ανησυχείς ότι θα φανείς αυταρχική αν δεν ζητήσεις συγγνώμη, αλλά όταν απολογείσαι διαρκώς σε κάνει να φαίνεσαι αβέβαιη, άπειρη, ανασφαλής, χειραγωγήσιμη και επίσης δυσκολεύει την επικοινωνία.

Γιατί κάποιοι απολογούνται υπερβολικά;

• Έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση/αυτοπεποίθηση.

Εάν πιστεύεις ότι δεν είσαι αρκετά καλή, ίσως απολογείσαι για να λάβεις την έγκριση άλλων.

Όταν προσφέρεις ένα κέικ για παράδειγμα  και λες "Συγγνώμη, δεν είναι πολύ καλό", και ο άλλος λέει "Όχι, είναι υπέροχο!", αυτή η συμπεριφορά είναι μια μορφή αναζήτησης επιβεβαίωσης.

Είναι μια προσπάθεια να κατευνάσεις τις αμφιβολίες σου αναζητώντας επιβεβαίωση και αποδοχή από τους άλλους.

Μπορεί να αισθάνεσαι ανακούφιση βραχυπρόθεσμα, αλλά μόνο η εσωτερική επιβεβαίωση είναι σημαντική μακροπρόθεσμα.

"Δεν αξίζω"

• Θέλουν να είναι ευγενικοί  

Μερικοί ζητούν συγγνώμη υπερβολικά με σκοπό να είναι ευγενικοί.

Σε ορισμένους πολιτισμούς, η συγγνώμη μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη σεβασμού και ταπεινότητας, ενώ σε άλλους πολιτισμούς μπορεί να θεωρηθεί ένδειξη αδυναμίας.

• Θέλουν να αρέσουν, υπερβολικά

Πολλοί άνθρωποι μπορεί να απολογούνται διαρκώς επειδή θέλουν οπωσδήποτε να αρέσουν και να αποφύγουν να στενοχωρήσουν τους άλλους.

Έχουν μια εσφαλμένη νοοτροπία ότι δεν πρέπει ποτέ να επιβάλλονται στους άλλους, και ότι οι ανάγκες των άλλων είναι πιο σημαντικές από τις δικές τους.

• Θέλουν να αποφύγουν τις συγκρούσεις

Μπορεί να ζητήσουν προληπτικά συγγνώμη για να προσπαθήσουν να ελαχιστοποιήσουν τις πιθανότητες για διαφωνίες.

Και πάλι, ενώ αυτό μπορεί να λειτουργήσει βραχυπρόθεσμα, θα οδηγήσει σε κακή επικοινωνία, δυσαρέσκεια,  έλλειψη σαφήνειας και περισσότερα προβλήματα μακροπρόθεσμα.

Συγκρούσεις - Πως να τις διαχειριστείς αποτελεσματικά

• Θέλουν να αποφύγουν την ευαλωτότητα

Η υπερβολική απολογητικότητα είναι ένας αμυντικός μηχανισμός.

Είναι μια προσπάθεια κάποιου να αποφύγει την απογοήτευση στην περίπτωση που ζητήσει κάτι και του πουν όχι.

Η Δύναμη της Ευαλωτότητας

• Από συνήθεια

Υπάρχουν περιπτώσεις οπού η υπερβολική απολογητικότητα είναι μια συνήθεια που έχουν μάθει από νωρίς στη ζωή τους.

Μπορεί να έχουν μεγαλώσει σε μια κουλτούρα ή περιβάλλον όπου τους έμαθαν να ζητούν συγγνώμη συχνά.

Πως μας επηρεάζει η υπερβολική απολογητικότητα

Η υπερβολική απολογητικότητα επηρεάζει την ψυχική και φυσική μας υγεία, και σχετίζεται με:  

•    Άγχος
•    Ζητήματα επικοινωνίας
•    Κατάθλιψη
•    Χαμηλή αυτοεκτίμηση
•    Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
•    Τελειομανία 

Είσαι τελειομανής; 9 τρόποι να αντιμετωπίσεις την τελειομανία

Ας δούμε τι μπορείς να κάνεις, εάν πιστεύεις ότι απολογείσαι υπερβολικά και επηρεάζει την επικοινωνία σου με τους άλλους, την αυτοπεποίθησή σου και γενικά την καθημερινότητά σου.

Πως να σταματήσεις να απολογείσαι υπερβολικά

1. Αναγνώρισε πότε συμβαίνει

Πάρε λίγο χρόνο και σκέψου πότε νιώθεις την ανάγκη να απολογηθείς.

Παρατηρείς ότι συμβαίνει συχνότερα στη δουλειά, ή με την οικογένειά σου;

Γράψε σε ένα χαρτί τα εναύσματα π.χ. "Παρατηρώ ότι λέω διαρκώς συγγνώμη όταν έχουμε συναντήσεις με πελάτες."

2. Κάνε μια παύση πριν αντιδράσεις

Εάν αντιληφθείς ότι πας να ζητήσεις συγγνώμη χωρίς να έχεις κάνει κάποιο λάθος, προσπάθησε να σταματήσεις.

Πάρε πρώτα μια αναπνοή.

Πως θα ανακουφίσεις γρήγορα το άγχος και τα συναισθήματά σου - Ασκήσεις ρύθμισης
 
3. Διατύπωσε διαφορετικά την αντίδρασή σου

Συχνά, μια συγγνώμη μπορεί να αναδιατυπωθεί και να μετατραπεί σε δήλωση ευγνωμοσύνης.

Για παράδειγμα, δοκίμασε να πεις κάτι όπως "σ’ ευχαριστώ πολύ για την υπομονή σου" και "Λυπάμαι που σε έκανα να περιμένεις".

4. Μάθε να είσαι διεκδικητική/ος

• Υπενθύμισε στον εαυτό σου ότι είναι εντάξει να έχεις τη δική σου γνώμη
• Χρησιμοποίησε το πρώτο πρόσωπο για να εκφράσεις τις ανάγκες σου και τα συναισθήματά σου, αντί να απολογείσαι γι’ αυτά

π.χ. «Θα ήθελα λίγο χρόνο αυτή τη στιγμή», αντί «Συγγνώμη που δεν έχω χρόνο να σε βοηθήσω».

• Μάθε να λες όχι 

«Όχι» χωρίς ενοχές - 5 αποτελεσματικές συμβουλές

• Υπερασπίσου τον εαυτό σου όταν χρειάζεται
• Δοκίμασε να επαναλαμβάνεις προτάσεις που σε ενδυναμώνουν π.χ. « Αξίζω τον σεβασμό που δείχνω» ή «Mαθαίνω να διεκδικώ αυτά που θέλω».

Πώς να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση στην επικοινωνία; – Διεκδικητικότητα

Πάμε να  επαναδιατυπώσουμε τις συγγνώμες!

Η Σόνια ήξερε ότι κάτι έπρεπε να αλλάξει, γι' αυτό αναζήτησε υποστήριξη από μένα.

Τη βοήθησα να δουλέψει με την αυτοεκτίμησή της, και την τάση της να ευχαριστεί συνεχώς τους άλλους, ανταλλάσσοντας την προσωπική της ικανοποίηση και ψυχική υγεία.

Σταμάτα να είσαι το "καλό παιδί" (people-pleaser)

Με τον καιρό, άρχισε να θέτει όρια και να επικοινωνεί πιο άμεσα, ξεκαθαρίζοντας τι ήθελε.

Στην αρχή ένιωθε άβολα, αλλά ο αρραβωνιαστικός της ένιωθε πολύ καλύτερα όταν του ζητούσε κάτι ξεκάθαρα, αφού δεν χρειαζόταν πια να μαντέψει τι ήθελε και πως το εννοούσε.

Η Σόνια παρατήρησε μεγάλη διαφορά στη σχέση της, καθώς απολάμβαναν και οι δύο πιο ειλικρινείς και ανοιχτές συζητήσεις, αλλά και στη δουλειά της.

Ανέλαβε περισσότερη δουλειά (ζητώντας προαγωγή!), είχε περισσότερη αυτοπεποίθηση και ένιωθε καλύτερα με τον εαυτό της.

Πως να πιστέψεις στον εαυτό σου 11 Στρατηγικές

Η αντικατάσταση της απολογητικότητας με τη διεκδικητικότητα θα πάρει λίγο χρόνο, αλλά υπόσχομαι ότι αξίζει τον κόπο!

Θ' αλλάξει τη σχέση σου με τον εαυτό σου, καθώς θα βλέπεις πιο καθαρά τα αυτοσαμποταζ σου και θα εξασκείς την υγιή έκφραση των αναγκών σου.

Πως να ζητήσεις αυτά που θέλεις Α Μέρος

Θα βελτιώσει τόσο τις προσωπικές σου σχέσεις, όσο και τις επαγγελματικές. Θα αρχίσεις να επικοινωνείς και να αισθάνεσαι καλύτερα, θα έχεις περισσότερη αυτοπεποίθηση, ανεξάρτητα με ποιον μιλάς ή σε ποιο περιβάλλον.

•  Αν θέλεις να ανακαλύψεις και να αξιοποιήσεις τις εσωτερικές σου δυνάμεις, αναπτύσσοντας μια ισχυρή αυτο-εικόνα και αυξάνοντας την αυτοπεποίθησή σου, ρίξε μια ματιά στο Πρόγραμμα Sacred Self Coaching "The Hero Within!"

Ελπίζω αυτές οι στρατηγικές να σε βοηθήσουν να νιώθεις πιο σίγουρη/ος για τον εαυτό σου και να διεκδικείς αυτά που θέλεις, χωρίς περιττές απολογίες!

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.