Τι είναι η Παθητικο-επιθετική συμπεριφορά (και τι να κάνεις) 
 
Βρίσκεσαι σε ένα πάρτι.

Ενώ όλα φαίνονται φυσιολογικά, νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά, αλλά δεν βάζεις και το χέρι σου στη φωτιά.

Μια φίλη σου λέει το εξής «Συνήθως δεν μου αρέσει το ντύσιμό σου, αλλά αυτό το φόρεμα σου πάει πολύ!»

Άουτς! Παρακαλώ...;

Μόλις έλαβες μια παθητικo-επιθετική ατάκα!

Η μήπως είσαι εσύ το άτομο που τη χρησιμοποίησε;

Παθητική  επιθετικότητα (passive-aggressiveness)

Η παθητικo-επιθετική συμπεριφορά είναι ένας τρόπος έκφρασης του θυμού με έναν φαινομενικά μη εχθρικό τρόπο - ένας σκόπιμος και καλυμμένος τρόπος έκφρασης κρυφών συναισθημάτων.

Όμως, είναι μια συμπεριφορά που περιλαμβάνει περισσότερα από ύπουλα βλέμματα και ψεύτικα κομπλιμέντα.

Τα άτομα που εκδηλώνουν παθητικο-επιθετική συμπεριφορά εκφράζουν έμμεσα τα δυσάρεστα συναισθήματά τους.

Αντί να προσπαθούν να διαχειριστούν τα θέματα που έχουν, συμπεριφέρονται με τρόπους που καλύπτουν την εχθρικότητα και τη δυσαρέσκειά τους.
 

Εάν επικοινωνείς με παθητικό-επιθετικό τρόπο, μπορεί να λες ναι όταν θέλεις να πεις όχι.

Μπορεί να είσαι σαρκαστική/ος ή να παραπονιέσαι για άλλους πίσω από την πλάτη τους. 

Αντί να αντιμετωπίσεις ένα θέμα άμεσα, μπορεί να δείξεις τον θυμό και τα συναισθήματά σου μέσω των πράξεών σου ή της αρνητικής σου στάσης.
 
Στον πυρήνα της, η παθητική επιθετικότητα έχει να κάνει με το να είναι κανείς αναληθής με τον εαυτό του, γεγονός που καθιστά αδύνατο το να έχει υγιείς σχέσεις με τους άλλους.

Γιατί το κάνουμε;

Η παθητικo-επιθετική συμπεριφορά εκφράζεται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους (σαρκασμός, καθυστερήσεις κ.α.), αλλά έχει τις ίδιες ρίζες:

Υπάρχει ένας υποκείμενος φόβος και η αποφυγή άμεσης σύγκρουσης.

Μπορεί να έχεις αναπτύξει ένα παθητικo-επιθετικό στυλ επειδή αισθάνεσαι άβολα να επικοινωνήσεις άμεσα τις ανάγκες και τα συναισθήματά σου, ή φοβάσαι τις συγκρούσεις.

 Η παθητική επιθετικότητα ως μέθοδος επικοινωνίας δεν κάνει κάποιον «κακό».

Μπορεί να υπάρχουν πολλοί λόγοι για την εκδήλωση παθητικο-επιθετικής συμπεριφοράς.

• Ο ένας λόγος είναι ο φόβος για τον θυμό. Οι περισσότεροι από εμάς μαθαίνουμε μεγαλώνοντας ότι είναι κακό να εκφράζουμε ακατάλληλα τον θυμό μας.

Το παθητικό επιθετικό άτομο έχει μάθει ότι ο ίδιος ο θυμός είναι «κακός» ή «λάθος», άρα ότι γενικά δεν πρέπει να αισθάνεται θυμό.

• Ένας άλλος λόγος είναι ότι μάθαμε αυτή τη στρατηγική στην παιδική ηλικία ως μηχανισμό αντιμετώπισης, μια συνήθεια που δύσκολα κόβεται.

Κάποιοι άνθρωποι μπορεί να συμπεριφέρονται έτσι επειδή φοβούνται ότι θα χάσουν τον έλεγχο, είναι ανασφαλείς ή δεν έχουν υγιή αυτοεκτίμηση.

Μπορεί να το κάνουν για να αντιμετωπίσουν το άγχος, την κατάθλιψη, την ανασφάλεια ή για να αντιμετωπίσουν την απόρριψη ή τη σύγκρουση.

• Εναλλακτικά, μπορεί να το κάνουν επειδή έχουν μνησικακία εναντίον κάποιου ή αισθάνονται υποτιμημένοι.
   Η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά μπορεί ν’αλλάξει, απλά απαιτεί γνώση, εργαλεία και πρακτική!

Προβλήματα παθητικής επιθετικότητας

Το πρώτο ζήτημα της παθητικής επιθετικότητας είναι η έλλειψη ειλικρίνειας με τον εαυτό μας.

Αυτό σημαίνει ότι εμποδίζουμε την αυτογνωσία και την ανάπτυξή μας. 

Με την πάροδο του χρόνου, η παθητική-επιθετική συμπεριφορά βλάπτει τις σχέσεις και υπονομεύει τον αμοιβαίο σεβασμό, γεγονός που σε δυσκολεύει να πετύχεις τους στόχους και να καλύψεις τις ανάγκες σου.

Η παθητική επιθετικότητα μπορεί να οδηγήσει σε περισσότερες συγκρούσεις και ζητήματα οικειότητας, επειδή πολλοί άνθρωποι δυσκολεύονται να έχουν μια άμεση και ειλικρινή συζήτηση για το πρόβλημα που αντιμετωπίζουν.

Συνεπώς, χωρίς οικειότητα, εμπιστοσύνη και επικοινωνία, τα οποία είναι και τα θεμέλια των υγιών σχέσεων, δεν μπορούμε να σχετιστούμε σωστά.

Σημάδια παθητικο-επιθετικής επικοινωνίας

Καθώς η παθητική επιθετικότητα συνήθως πηγάζει από συσσωρευμένη δυσαρέσκεια και θυμό, μερικά σημάδια της στην επικοινωνία μπορεί να περιλαμβάνουν τα παρακάτω:

•    αγνόηση μηνυμάτων
•    προσβολές μεταμφιεσμένες σε «αστεία»
•    προσποίηση ότι συμφωνούν ή ότι επιθυμούν συνεργασία
•    άρνηση της παθητικο-επιθετικής συμπεριφοράς
•    αποδοκιμαστικά βλέμματα (rolling eyes)
•    σαρκαστικά σχόλια
•    καθυστερήσεις σε συναντήσεις
•    «τιμωρία της σιωπής»- χαρακτηρίζεται από μικρή σχετικά διάρκεια, έχοντας συναισθήματα θυμού και πικρίας που στη δεδομένη στιγμή δεν μπορούν να εκφραστούν ή το άτομο δεν θέλει να εκφράσει, και αντ’ αυτού σιωπεί.

Τι να κάνεις αν εκδηλώνεις παθητικο-επιθετική συμπεριφορά

1. Παρατήρησε πότε συμβαίνει

Η παθητική επιθετικότητα είναι δύσκολο να εντοπιστεί και να αποδειχθεί, και επίσης μπορεί να γίνεται ακούσια.

Άρχισε να σημειώνεις που βλέπεις την παθητικο-επιθετική συμπεριφορά, ώστε να μπορέσεις να την καταλάβεις καλύτερα (εσένα κυρίως) και να μάθεις να σχετίζεσαι με ειλικρίνεια.

Αναρωτήσου αν υπάρχει κάποιος συσσωρευμένος θυμός ή δυσαρέσκεια για το άτομο που είναι δέκτης της συμπεριφοράς σου.

2. Συνειδητοποίησε γιατί η συμπεριφορά σου πρέπει να αλλάξει

Είναι σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η παθητική επιθετικότητα δεν είναι λιγότερο επιθετική, απλώς και μόνο επειδή είναι και παθητική.

Ουσιαστικά, η παθητική επιθετικότητα είναι μια έμμεση μορφή επιθετικότητας - όχι απαραίτητα μια πιο ήπια μορφή επιθετικότητας.

3. Συμπόνια

Προσπάθησε να είσαι παρών/ούσα και ευγενικός/ή με τον εαυτό σου, και δώσε χρόνο.

Η αναγνώριση των συμπεριφορών σου και η κατανόησή τους είναι ένα καλό πρώτο βήμα προς την αλλαγή, αλλά η αλλαγή των μοτίβων και των αντιδράσεών σου μπορεί να πάρει  χρόνο.

Μη βιάζεσαι, συγκεντρώσου μόνο στο επόμενο μικρό βήμα. Ρώτα τον εαυτό σου συχνά :

«Τι χρειάζομαι αυτή τη στιγμή;»

Αυτοσυμπόνια - 4 ασκήσεις για σένα που δεν ξέρεις πώς να ξεκινήσεις

4. Μάθε να εκτονώνεις και να ρυθμίζεις τα συναισθήματά σου

Είναι εντάξει να θυμώνεις.

Είναι εντάξει ό,τι κι αν νιώθεις!

Αποδέξου αυτό που νιώθεις και προσπάθησε να εκτονώνεσαι.

Κάνε μια λίστα με τους τρόπους που εκτονώνεις τα συναισθήματά σου, και αν μόλις παρατήρησες ότι δεν έχεις κανέναν, δοκίμασε να ασκηθείς, έστω για λίγο!

Η άσκηση είναι η ιδανική λύση για εκτόνωση. Μπορείς να περπατήσεις για 15 λεπτά ή ότι άλλο σου αρέσει, αφού η σεροτονίνη θα κάνει το θαύμα της.

Μάθε πως να ρυθμίζεις τα συναισθήματά σου, ώστε να αποφύγεις παθητικο-επιθετικές συμπεριφορές, αλλά και να νιώθεις ηρεμία και αυτοπεποίθηση.

Πως θα ανακουφίσεις γρήγορα το άγχος και τα συναισθήματά σου - Ασκήσεις ρύθμισης

5. Διεκδικητικότητα

Διεκδικητική επικοινωνία σημαίνει να διατυπώνεις ξεκάθαρα τις σκέψεις και τα συναισθήματά σου, θέτοντας τα κατάλληλα όρια, με σταθερό αλλά συμπονετικό τρόπο.

Μαθαίνοντας να είσαι διεκδικητικός/ή θα σε βοηθήσει κυρίως ν' αναγνωρίσεις και να κατανοήσεις τα συναισθήματά σου, να αποκτήσεις περισσότερη αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση, να διαχειρίζεσαι τις συγκρούσεις, και να βελτιώσεις τις σχέσεις σου.

Πώς να αποκτήσεις αυτοπεποίθηση στην επικοινωνία; – Διεκδικητικότητα

Η αποφυγή της παθητικής επιθετικότητας απαιτεί το γεφύρωμα του χάσματος μεταξύ θυμού και σιωπής — είτε διαλύοντας τον θυμό, είτε σπάζοντας τη σιωπή.

Όσο περισσότερο πιστεύεις ότι έχεις το δικαίωμα να εκφράζεις τα θέλω και τις ανάγκες σου, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να φοβάσαι ότι θα επηρεαστείς από τις απόψεις των άλλων ή θα σε απορρίψουν επειδή εξέφρασες κάτι που θέλεις.

Και όσο λιγότερο φοβάσαι αυτά τα πράγματα, τόσο πιο άμεσος/η θα είσαι.

Πως να ζητήσεις αυτά που θέλεις Α Μέρος

Είναι ένα μακρύ, συχνά δύσκολο ταξίδι, αλλά ως πρώτο βήμα, εξασκήσου στο ν' ακούς τον εαυτό σου και να του δίνεις αυτά που χρειάζεται.

Εάν αρχίσεις να αντιμετωπίζεις τις επιθυμίες σου ως σημαντικές και δεις πόσο ωραία αισθάνεσαι, θα αρχίσεις να πιστεύεις ότι αξίζεις παρόμοια μεταχείριση και από άλλους ανθρώπους.

Μαθαίνοντας περισσότερα για το πώς να σταματήσεις την παθητική επιθετικότητα, μπορείς να αρχίσεις να κάνεις μικρές αλλαγές σήμερα που θα δεις εντυπωσιακές ανταμοιβές στο μέλλον.

Έχεις ήδη το προβάδισμα συνειδητοποιώντας ότι καταφεύγεις σε  παθητικο-επιθετικές συμπεριφορές.

Το πρώτο βήμα είναι να μπορέσεις να αναγνωρίσεις ότι η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά δεν λειτουργεί για σένα, επηρεάζει αρνητικά τις σχέσεις σου και τη συνολική ευτυχία στη ζωή.

Ελπίζω αυτή η αναγνώριση να τροφοδοτήσει το κίνητρό σου να κάνεις μια θετική, λυτρωτική αλλαγή.

• Αν θέλεις να μάθεις επιτέλους να επικοινωνείς διεκδικητικά, να ζητάς αυτά που θέλεις εύκολα, ξεκάθαρα και με σεβασμό, χωρίς παθητικο-επιθετικές συμπεριφορές, ρίξε μια ματιά στο Πρόγραμμα Sacred Self Coaching "Expression Cure!"
  

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.