Φοβάσαι ότι θα σε κρίνουν; 

Πως να μη σ’ επηρεάζει το τι σκέφτονται οι άλλοι για σένα

«Αν δεν απαντήσω σωστά, θα με θεωρήσουν χαζή ή αμόρφωτη;»

«Αν φορέσω αυτό, θα γελάνε πίσω από την πλάτη μου;»

«Αν εγκαταλείψω την καριέρα μου για ν’ ακολουθήσω το πάθος μου, θα με βλέπουν ως ανεύθυνο και ανώριμο;»

«Αν δεν παντρευτώ σύντομα, οι γονείς μου και οι συγγενείς θα νομίζουν ότι είμαι μια αποτυχία.»

Ζούμε σε έναν κόσμο όπου η γνώμη των άλλων συχνά παίζει κυρίαρχο ρόλο στις αποφάσεις και τις πράξεις μας. 

Από μικρή ηλικία μαθαίνουμε να συμμορφωνόμαστε με τα κοινωνικά πρότυπα και να ζητάμε την αποδοχή των άλλων, πολλές φορές θυσιάζοντας την ατομικότητά μας. 

Ωστόσο, αυτή η συνεχής ανάγκη να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των άλλων μπορεί να γίνει επώδυνη και να περιορίσει τη δική μας ανάπτυξη και ευτυχία. 

Τι μπορούμε λοιπόν να κάνουμε για να απαλλαγούμε από τον φόβο της κριτικής; 

Πώς μπορούμε να ζήσουμε μια αυθεντική ζωή, ελεύθεροι από τη συνεχή ανάγκη για έγκριση;

Γιατί μας νοιάζει τόσο πολύ τι σκέφτονται οι άλλοι για εμάς;

Ο φόβος ότι θα μας κρίνουν είναι βαθιά ριζωμένος στην ανθρώπινη ψυχολογία. 

Η ανάγκη για κοινωνική αποδοχή είναι κάτι που αναπτύξαμε εξελικτικά, καθώς η συμμετοχή σε μια ομάδα παρείχε προστασία, ασφάλεια και επιβίωση. 

Στις πρώτες κοινωνίες, η αποδοχή από την ομάδα σήμαινε μεγαλύτερες πιθανότητες επιβίωσης, ενώ η απόρριψη μπορούσε να οδηγήσει σε μοναξιά και κίνδυνο. 

Αυτή η αρχαία αντίληψη εξακολουθεί να επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβανόμαστε τη γνώμη των άλλων ακόμα και στις σύγχρονες κοινωνίες, όπου η κοινωνική κριτική μπορεί να επηρεάσει την αυτοεκτίμηση και την αίσθηση ταυτότητας.

Πέρα όμως από την ιστορική και εξελικτική βάση αυτής της ανάγκης, η κοινωνία μάς εκπαιδεύει από μικρή ηλικία να ζητούμε τη γνώμη και την αποδοχή των άλλων. 

Μέσα από την οικογένεια, το σχολείο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις προσωπικές σχέσεις, αναπτύσσουμε την αντίληψη ότι η αξία μας εξαρτάται από το πως μας βλέπουν οι άλλοι. 

Αυτή η συνεχής προσπάθεια να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες των άλλων μπορεί να μας οδηγήσει σε συναισθηματική εξάντληση, ανασφάλεια και έλλειψη αυθεντικότητας.

Πως ο φόβος κριτικής επηρεάζει τη ζωή μας

Ο φόβος για το τι σκέφτονται οι άλλοι επηρεάζει πολλές πτυχές της ζωής μας, από τις καθημερινές μας αλληλεπιδράσεις μέχρι τις σημαντικές μας αποφάσεις. 

Εδώ είναι μερικοί τρόποι με τους οποίους αυτή η ανησυχία μπορεί να μας περιορίσει:

1. Λογοκρίνουμε τον εαυτό μας

Συχνά αποφεύγουμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας, να πούμε αυτό που πραγματικά σκεφτόμαστε ή να δείξουμε την αυθεντικότητά μας από φόβο ότι οι άλλοι θα μας κρίνουν.

Αυτό μπορεί να δημιουργήσει ψυχολογική πίεση και αίσθηση καταπίεσης.

Πάρε τον έλεγχο της ζωής σου σε 10 βήματα!

2. Καθυστερούμε Αποφάσεις

Μπορεί να διστάζουμε να πάρουμε σημαντικές αποφάσεις, όπως η αλλαγή καριέρας ή ο τερματισμός μιας σχέσης, επειδή φοβόμαστε την κοινωνική κριτική ή την αποδοκιμασία των γύρω μας.

Αναβλητικότητα Τέλος!

3. Αισθανόμαστε μειονεκτικά

 Όταν εξαρτόμαστε από τη γνώμη των άλλων για την αξία μας, μπορεί να αναπτύξουμε μια αίσθηση ανασφάλειας και αμφιβολίας για τον εαυτό μας, που μας αποτρέπει από το να αναλάβουμε ρίσκα ή να επιδιώξουμε ό,τι πραγματικά θέλουμε στη ζωή.

4. Αποφεύγουμε τις αυθεντικές σχέσεις

Όταν ανησυχούμε διαρκώς για το πως μας βλέπουν οι άλλοι, μπορεί να διατηρούμε επιφανειακές σχέσεις και να αποφεύγουμε την ουσιαστική σύνδεση με τους ανθρώπους που εκτιμούν την πραγματική μας προσωπικότητα.

Είναι δυνατόν να μη μας νοιάζει η γνώμη των άλλων;

Όπως είπαμε παραπάνω, είμαστε προγραμματισμένοι να ψάχνουμε για αποδοχή και έγκριση από τους άλλους. 

Αυτό δεν σημαίνει όμως ότι δεν μπορούμε να σταματήσουμε να επηρεαζόμαστε από το τι σκέφτεται ή λέει για εμάς ο καθένας.

Πως να μην επηρεάζεσαι από τη γνώμη των άλλων

Υπάρχουν απλά και πρακτικά βήματα για να σταματήσεις να επηρεάζεσαι από τη γνώμη των άλλων, και να παραμείνεις αυθεντικός/η.

1. Αναγνώριση και Αποδοχή

Το πρώτο βήμα για να σταματήσουμε ν' ανησυχούμε για τη γνώμη των άλλων είναι να αναγνωρίσουμε ότι αυτός ο φόβος υπάρχει και να τον αποδεχτούμε χωρίς να τον κρίνουμε. 

Είναι φυσικό να θέλουμε την αποδοχή των άλλων, αλλά δεν πρέπει να αφήνουμε αυτή την ανάγκη να ελέγχει τη ζωή μας.

Παράδειγμα

Η Άννα νιώθει άγχος κάθε φορά που σκέφτεται να μιλήσει σε δημόσιες συγκεντρώσεις, καθώς φοβάται τι θα σκεφτούν οι άλλοι για τις απόψεις της. Αντί να αγνοεί ή να καταπιέζει αυτό το άγχος, αρχίζει να το αναγνωρίζει: «Φοβάμαι επειδή σκέφτομαι ότι οι άλλοι μπορεί να με κρίνουν. Όμως είναι φυσιολογικό να νιώθω έτσι και δεν πειράζει.» Μέσα από αυτή την αποδοχή, μαθαίνει να μην αυτομαστιγώνεται για τον φόβο της αλλά να τον διαχειρίζεται σταδιακά.

2. Κατανόηση της Υποκειμενικότητας της Γνώμης

Οι απόψεις των άλλων για εμάς δεν αντικατοπτρίζουν απαραίτητα την αλήθεια. 

Οι κρίσεις που δέχεσαι συχνά είναι αποτέλεσμα των δικών τους φόβων, ανασφαλειών ή αντιλήψεων. 

Όταν κατανοήσεις ότι η γνώμη κάποιου για σένα αφορά περισσότερο τον ίδιο παρά εσένα, μπορείς να αποστασιοποιηθείς συναισθηματικά.

Παράδειγμα

Ο Γιάννης φοράει συχνά εκκεντρικά ρούχα, αλλά ανησυχεί για το τι θα πουν οι συνάδελφοί του στη δουλειά. Όταν όμως σκέφτεται πιο βαθιά, συνειδητοποιεί ότι οι γνώμες των άλλων δεν έχουν να κάνουν με αυτόν, αλλά με τις δικές τους προσωπικές προτιμήσεις και προκαταλήψεις. Επομένως, αποφασίζει να συνεχίσει να ντύνεται όπως του αρέσει, κατανοώντας ότι οι διαφορετικές απόψεις των άλλων δεν αλλάζουν τη δική του αίσθηση του στυλ και αυτοέκφρασης.

3. Καθορισμός Προτεραιοτήτων

Κάθε φορά που βρίσκεσαι μπροστά σε μια απόφαση, αναρωτήσου τι είναι πραγματικά σημαντικό για εσένα. 

Τι θέλεις να πετύχεις; Πώς νιώθεις για τον εαυτό σου σε αυτήν την απόφαση; 

Η εστίαση στις δικές σου αξίες και προτεραιότητες μπορεί να σε απελευθερώσει από τη συνεχή ανάγκη να ευχαριστείς τους άλλους.

Σταμάτα να είσαι το "καλό παιδί" (people-pleaser)

Παράδειγμα

Η Ανδρονίκη θέλει να εγκαταλείψει την καριέρα της στον τραπεζικό τομέα για να ακολουθήσει το πάθος της στη ζωγραφική, αλλά ανησυχεί για το τι θα σκεφτεί η οικογένειά της. Τελικά, αποφασίζει να καθορίσει τι είναι πιο σημαντικό για εκείνη – η δική της ευτυχία και εκπλήρωση ή η γνώμη των άλλων. Αφού αξιολογήσει τις προτεραιότητές της, συνειδητοποιεί ότι η ζωγραφική την κάνει ευτυχισμένη και είναι έτοιμη να ακολουθήσει αυτή την πορεία, ανεξάρτητα από τις πιθανές αντιδράσεις της οικογένειάς της.

4. Προοδευτική Απελευθέρωση από τον Φόβο

 Δεν χρειάζεται να κάνεις άλματα για να σταματήσεις να νοιάζεσαι για το τι σκέφτονται οι άλλοι. 

Μπορείς να ξεκινήσεις με μικρά βήματα, όπως το να εκφράσεις τη γνώμη σου σε μια συζήτηση χωρίς να σε νοιάζει αν συμφωνούν όλοι ή να κάνεις κάτι που πάντα ήθελες, ακόμα κι αν φοβάσαι ότι θα προκαλέσει σχόλια. 

Με την πάροδο του χρόνου, αυτές οι μικρές πράξεις θα ενισχύσουν την αυτοπεποίθησή σου.

Παράδειγμα

Ο Κώστας είναι ντροπαλός και φοβάται ότι θα τον κρίνουν αν μιλήσει ανοιχτά σε συναντήσεις. Αντί να πιέζεται ν’ αλλάξει ριζικά από τη μια στιγμή στην άλλη, ξεκινά με μικρά βήματα: σε μια συνάντηση εκφράζει μια ιδέα του, ακόμα και αν φοβάται ότι μπορεί να μην είναι τέλεια. Με κάθε μικρή νίκη, η αυτοπεποίθησή του ενισχύεται, και σταδιακά μαθαίνει να μιλάει με μεγαλύτερη άνεση χωρίς να τον νοιάζει τόσο η γνώμη των άλλων.

5. Ενίσχυση Αυτοεκτίμησης

Η ενίσχυση της αυτοεκτίμησής σου είναι βασικό εργαλείο για να μην επηρεάζεσαι από εκείνα που σκέφτονται οι άλλοι για σένα. 

Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της αυτοφροντίδας, της καλλιέργειας θετικών σχέσεων με ανθρώπους που σε εκτιμούν για αυτό που είσαι, και της εστίασης στις επιτυχίες και τις ικανότητές σου, αντί στις αποτυχίες.

Βάλε Εσένα σε Προτεραιότητα!

Παράδειγμα

Η Ελένη αισθάνεται συνεχώς ανασφαλής λόγω του σχολιασμού των άλλων για την εμφάνισή της. Αποφασίζει να ξεκινήσει μια καθημερινή ρουτίνα αυτοφροντίδας, η οποία περιλαμβάνει άσκηση, υγιεινή διατροφή και θετικές δηλώσεις. Επιπλέον, επενδύει χρόνο σε φιλίες που την υποστηρίζουν και την ενθαρρύνουν. Με τον καιρό, η αυτοεκτίμησή της βελτιώνεται, και αντιλαμβάνεται ότι η αξία της δεν εξαρτάται από τα σχόλια των άλλων, αλλά από την εσωτερική της δύναμη.

Έχεις περισσότερη δύναμη απ' ότι νομίζεις

6. Προσεγγίζοντας τις σχέσεις με Αυθεντικότητα

Όταν επιτρέπεις στον εαυτό σου να είναι αυθεντικός στις σχέσεις, δημιουργείς συνδέσεις που βασίζονται στην αμοιβαία αποδοχή και εκτίμηση. 

Αντί να επιδιώκεις την αποδοχή από όλους, προσπάθησε να επενδύσεις στις σχέσεις με άτομα που σε αγαπούν για αυτό που πραγματικά είσαι.

Παράδειγμα

Ο Νίκος παρατηρεί ότι πολλές από τις φιλίες του βασίζονται σε επιφανειακές συζητήσεις και προσπαθεί συνεχώς να προσαρμόζεται στις προσδοκίες των άλλων. Αποφασίζει να αλλάξει προσέγγιση, εκφράζοντας ανοιχτά τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Σε μια συζήτηση, αντί να συμφωνήσει απλά για να αποφύγει την κριτική, λέει: «Δεν συμφωνώ με αυτή την άποψη, και θα ήθελα να εξηγήσω τη δική μου οπτική.» Αυτή η αυθεντικότητα οδηγεί σε πιο ουσιαστικές σχέσεις με ανθρώπους που τον εκτιμούν για αυτό που πραγματικά είναι.

7. Αποδοχή της Κριτικής

Ακόμα και αν δεν μπορείς να αποφύγεις την κριτική, μπορείς να μάθεις να την αντιμετωπίζεις με ψυχραιμία. 

• Επικεντρώσου στην πρόθεση και όχι στην προσωπική επίθεση

Όταν δέχεσαι κριτική, αντί να την παίρνεις προσωπικά, εστίασε στην πρόθεση πίσω από αυτήν. 

Για παράδειγμα:

Αν κάποιος λέει, «Νομίζω ότι δεν παρουσίασες καλά τα στοιχεία στην έκθεση», μπορείς να απαντήσεις: «Ευχαριστώ για την παρατήρηση. Θα το ξαναδώ για να βελτιώσω την παρουσίασή μου την επόμενη φορά.» Αυτό δείχνει ότι αποδέχεσαι την κριτική χωρίς να τη βλέπεις ως προσωπική επίθεση.

Όταν δέχεσαι κριτική, αντί να την παίρνεις προσωπικά, προσπάθησε να τη δεις ως ευκαιρία για αυτοβελτίωση. 

Αν είναι άδικη ή βασίζεται σε προκαταλήψεις, τότε μάθε να την απορρίπτεις χωρίς να την αφήνεις να σε επηρεάζει.

Έχει βάση αυτό που λέει ο άλλος ή είναι χρωματισμένο από το δικό του φίλτρο; 

• Υπάρχει κριτική που είναι απλώς τοξική και δεν βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα ή καταστάσεις. Σε τέτοιες περιπτώσεις, είναι καλό να αναγνωρίσεις ότι η κριτική δεν σε αφορά και να την αγνοήσεις.

Παράδειγμα: Αν κάποιος πει, «Δεν θα πετύχεις ποτέ σε αυτό που κάνεις», μπορείς να επιλέξεις να μην απαντήσεις ή να πεις: «Σέβομαι την άποψή σου, αλλά προτιμώ να συνεχίσω να προσπαθώ και να μαθαίνω μέσα από τις εμπειρίες μου.»

• Όταν δέχεσαι αόριστη ή γενικευμένη κριτική, μπορείς να ζητήσεις συγκεκριμένα παραδείγματα που θα σε βοηθήσουν να καταλάβεις καλύτερα και να βελτιωθείς.

Παράδειγμα: Αν κάποιος πει, «Δεν είσαι τόσο καλός σε αυτό που κάνεις», μπορείς να απαντήσεις: «Μπορείς να μου δώσεις ένα συγκεκριμένο παράδειγμα για να καταλάβω καλύτερα πού χρειάζεται να βελτιωθώ;»

• Μην απαντάς αμέσως όταν νιώθεις θυμό ή ένταση.

Όταν δέχεσαι κριτική και νιώθεις ότι χάνεις τον έλεγχο των συναισθημάτων σου, μπορεί να είναι χρήσιμο να κάνεις ένα διάλειμμα πριν απαντήσεις.

Παράδειγμα: Σε μια συζήτηση που νιώθεις ότι η κριτική σε πνίγει, μπορείς να πεις: «Εκτιμώ την άποψή σου. Μπορώ να πάρω λίγο χρόνο να το σκεφτώ και να επανέλθω;»

• Μάθε να δέχεσαι την κριτική χωρίς να χάνεις την Αυτοεκτίμησή Σου

Η κριτική δεν μειώνει την αξία σου ως άτομο. 

Προσπάθησε να θυμάσαι ότι όλοι κάνουν λάθη και όλοι έχουν περιθώρια βελτίωσης. 

Δεν σε ορίζουν τα λάθη σου

Δες την κριτική ως μια ευκαιρία να μάθεις και να εξελιχθείς.

Παράδειγμα: Αν κάποιος σου επισημάνει ένα λάθος που έκανες, μπορείς να απαντήσεις: «Είναι αλήθεια, έκανα ένα λάθος. Θα μάθω από αυτό και θα το διορθώσω την επόμενη φορά.»

Η ζωή είναι πολύ πιο όμορφη όταν ζεις με βάση τη δική σου αλήθεια και όχι με βάση τις προσδοκίες των άλλων. 

Όταν σταματάς να σε νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι για εσένα, αρχίζεις να ανακαλύπτεις την ελευθερία να εκφράζεις τον πραγματικό σου εαυτό. 

Η αληθινή δύναμη προέρχεται από το να γνωρίζεις ποιος είσαι και να νιώθεις άνετα με αυτή την εικόνα, ανεξάρτητα από το πως σε βλέπουν οι άλλοι. 

Στο τέλος της ημέρας, αυτό που έχει σημασία δεν είναι η γνώμη του κόσμου, αλλά η εσωτερική σου γαλήνη και η ικανοποίηση ότι ζεις σύμφωνα με τις αξίες και τις επιθυμίες σου. 

Αποδέξου την αυθεντικότητά σου και άφησε τον κόσμο να προσαρμοστεί.

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.