Πως Κρατάμε Τον Εαυτό Μας Πίσω Κατηγορώντας Άλλους

Η νοοτροπία του θύματος είναι όταν κάποιος αισθάνεται ότι συνεχώς του συμβαίνουν αρνητικά πράγματα, ανεξαρτήτως των προσπαθειών του.

 Στη ρίζα αυτής της νοοτροπίας βρίσκεται η πεποίθηση ότι δεν έχει ευθύνη για καμία από αυτές τις συνθήκες ή καταστάσεις.

Πεποιθήσεις και σημάδια 

Υπάρχουν τρεις βασικές πεποιθήσεις στη νοοτροπία του θύματος:

• "Ανεξάρτητα από τι κάνω, μου συμβαίνουν άσχημα πράγματα."
• "Τα άσχημα πράγματα είναι ευθύνη άλλων ατόμων, όχι δική μου."
• "Δεν μπορώ να αλλάξω αυτό που συμβαίνει, οπότε δεν έχει νόημα να προσπαθήσω."
  

Μπορεί ν’ ακούς τον εαυτό σου ή κάποιον άλλο να εκφράζει κάποια πεποίθηση από τις παραπάνω, αλλά συχνά τα σημάδια που συνοδεύουν τον ρόλο του θύματος είναι πολύ πιο δύσκολο να ανιχνευθούν. 

Κοίτα για τα παρακάτω αθώα σημάδια σε εσένα ή σε κάποιον άλλο:

Σημάδια Νοοτροπίας του Θύματος

• Μιλάει άσχημα για τον εαυτό του/της, ακόμη κι αν λέει ότι "αστειεύεται"

• Είναι ευαίσθητη/ος στην κριτική

• Δεν περιμένει κάτι θετικό για το μέλλον

• Νιώθει μόνιμα οργισμένη/ος και αποφεύγει το ρίσκο

• Απογοητεύεται με την επιτυχία των άλλων

• Επαναλαμβάνει διαρκώς αρνητικές ιστορίες

• Ελαχιστοποιεί θετικά γεγονότα ή καλά νέα

• Δείχνει έλλειψη συμπόνιας για τα προβλήματα άλλων

• Πάντα έχει έναν λόγο γιατί μια προτεινόμενη λύση "δεν θα λειτουργήσει ποτέ"

• Φαίνεται απασχολημένος/η με παλαιότερα τραύματα

• Πιστεύει ότι όλοι οι άλλοι έχουν πιο εύκολη ζωή από εκείνη/ον

• Ενώ έχει εμμονή με τις αρνητικές καταστάσεις, δείχνει αδιαφορία για την επίλυσή τους

• Ποτέ δεν αποδέχεται προσωπική ευθύνη ή κριτική από άλλους, ανεξάρτητα από το πόσο ενσυναισθητικά διατυπώνεται

• Είναι γρήγορος/η στο να κρίνει τους άλλους, βλέποντας τους είτε ως φίλους είτε ως εχθρούς

Ενώ μπορεί να είναι δύσκολο να συμπαθήσεις κάποιον που αμύνεται τόσο, να θυμάσαι ότι πολλά από αυτά τα χαρακτηριστικά αναπτύσσονται μετά από έντονες τραυματικές εμπειρίες. 

Τα άτομα με τη Νοοτροπία του Θύματος, συχνά αισθάνονται ότι οι άνθρωποι είναι αναξιόπιστοι ή προσπαθούν να τους βλάψουν. 

Εξαιτίας αυτού,  διατηρούν μια πανοπλία, επιμένοντας σε αρνητικά γεγονότα για να αποφύγουν την συναισθηματική ευαλωτότητα.

Η Δύναμη της Ευαλωτότητας

Τι προκαλεί τη Νοοτροπία του Θύματος;

Κανένα άτομο δε γεννιέται θύμα. 

Η νοοτροπία του θύματος δεν είναι χαρακτηριστικό προσωπικότητας - είναι μαθημένη συμπεριφορά. 

Παρατηρούμε ότι ακόμη και όταν υπάρχει μια λύση διαθέσιμη, τα άτομα με τη νοοτροπία του θύματος συνεχίζουν να πιστεύουν ότι δεν μπορούν να κάνουν τίποτα για το πρόβλημα. 

Τα συναισθήματα ανικανότητας τους τοποθετούν στο ρόλο του θύματος, παρόλο που συχνά είναι οι ίδιοι που έχουν τον έλεγχο.

Γιατί να παραδώσει κάποιος τον έλεγχο σε μια κατάσταση; 

Όταν οι άνθρωποι κάνουν κάτι, το κάνουν συνήθως για δύο λόγους: 

Για να αποφύγουν ένα αποτέλεσμα ή να βιώσουν μια ανταμοιβή. 

Επομένως, η συμπεριφορά του θύματος πρέπει κατά κάποιον τρόπο να ικανοποιεί ένα από τα δύο. 

Η ερώτηση είναι, "Τι κερδίζει από αυτό;"

Ακολουθούν ορισμένες περιπτώσεις που μπορεί να οδηγήσουν στην ανάπτυξη μιας νοοτροπίας θύματος ως μηχανισμού αντιμετώπισης προβλημάτων:

• Τραύμα: Αν κάποιος έχει βιώσει μια τραυματική κατάσταση, μπορεί να αισθάνεται ότι η ζωή είναι πολύ δύσκολη και ότι δεν μπορεί να κάνει κάτι για να τη βελτιώσει.

 Τα «θύματα» μπορεί να αισθάνονται ότι κανείς δεν τα καταλαβαίνει ή ότι δεν μπορούν να εμπιστευτούν κανέναν να τα βοηθήσει.

• Έλλειψη ευθύνης: Οι άνθρωποι μπορεί να αντιδρούν σε χαμηλά πρότυπα ή προσδοκίες παίζοντας το ρόλο του θύματος. Είτε γιατί κάποιος άλλος πάντα αναλαμβάνει την ευθύνη, είτε επειδή οι άλλοι δεν περιμένουν πολλά, η κατάσταση "χωρίς ευθύνες" γίνεται άνετη.

Η θυματοποίηση παρέχει ανωνυμία και προστασία.

Όταν δεν είσαι ποτέ στο τιμόνι, τα πράγματα δεν είναι ποτέ δική σου ευθύνη.

• Χειριστικότητα: Μερικοί άνθρωποι απολαμβάνουν την προσοχή και τον έλεγχο που φέρνει η θυματοποίηση. Ακόμη κι αν αισθάνονται ότι δεν έχουν έλεγχο στις συνθήκες της ζωής τους, απολαμβάνουν την επιβεβαίωση και τη συμπάθεια των άλλων.

Το να καταφέρνουν τους άλλους να σταματήσουν και να τους βοηθήσουν, τους εξυπηρετεί να διατηρούν μια αίσθηση σημασίας και ελέγχου.

• Αποφυγή: Καμιά φορά φοβόμαστε περισσότερο την επιτυχία μας παρά την αποτυχία μας. Η επίτευξη των ονείρων μας απαιτεί μια δόση ευαλωτότητας, ανθεκτικότητας, αυτοπεποίθησης και προθυμίας να αναπτυχθούμε - πράγματα που δεν χρειάζονται αν απλά παίζουμε την κάρτα του θύματος.

Συνέπειες της Νοοτροπίας του Θύματος

Όταν παραδίδεις την ευθύνη για τη ζωή σου, δεν παραδίδεις μόνο αυτό. 

Η Νοοτροπία του θύματος συνδέεται με έλλειψη ευημερίας, κακές κοινωνικές σχέσεις και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά.

Επίσης, συνδέεται με

• Δυσκολία στη διατήρηση προσωπικών σχέσεων

• Ενοχή, ντροπή ή αίσθηση ανεπάρκειας

• Αίσθηση στασιμότητας στη ζωή

• Αδυναμία να αισθανθεί χαρά ή ευχάριστα συναισθήματα

• Απελπισία για τη δυνατότητα αλλαγής 

• Φόβο ότι όλοι θέλουν να τον/την βλάψουν ή να εκμεταλλευτούν την κατάστασή του/της

• Αδυναμία να απολαύσει τις επιτυχίες όταν συμβούν

Πως να απελευθερωθείς από τη Νοοτροπία του Θύματος

Παρά την αρχική απόγνωση που μπορεί να αισθάνεται κανείς όταν αναγνωρίζει τα συμπτώματα της νοοτροπίας θύματος, θυμήσου ότι κανείς δεν γεννιέται θύμα. 

Η νοοτροπία του θύματος είναι ένα μοτίβο που μαθαίνεται για να βοηθήσει στην αντιμετώπιση τραυματικών εμπειριών. 

Η απελευθέρωσή του απαιτεί την εύρεση άλλων τρόπων να νιώσεις ασφαλής.

1. Πάρε την ευθύνη για τη ζωή σου

Το αντίθετο της θυματοποίησης είναι η υπευθυνότητα. 

Ενώ οι συνθήκες σου ενδέχεται να μην είναι δική σου ευθύνη, είναι δική σου ευθύνη για το πως αντιδράς στις συνθήκες αυτές και να αλλάξεις το αποτέλεσμα.

Ξεκίνησε με το να εντοπίσεις ένα ή δύο μικρά πράγματα που μπορείς να κάνεις για να έχεις θετική επίδραση στη ζωή σου.

Συνεργάσου με έναν Coach, αν χρειάζεσαι βοήθεια, για να καθορίσεις ποιες ενέργειες θα είχαν το μεγαλύτερο αντίκτυπο.

2. Οφέλη;

Μπορεί να ανακαλύψεις ότι η θυματοποίηση προσφέρει κρυφές ανταμοιβές στη ζωή σου.

Τι κερδίζεις από τη συνεχή δυστυχία; 

Είναι προσοχή, επιβεβαίωση, ή ακόμα και το γεγονός ότι αποφεύγεις να δράσεις προς ένα μεγαλύτερο στόχο;

Εάν μπορέσεις να καθορίσεις τι σου προσφέρει πραγματικά η νοοτροπία του θύματος, μπράβο! Έχεις κάνει ένα τεράστιο βήμα!

Τώρα θα μπορείς να βρεις άλλους, πιο υγιείς τρόπους να προσφέρεις στον εαυτό σου αυτό που πραγματικά θέλεις.

• Αν παρατηρείς ότι παίζεις το ρόλο του θύματος για να πάρεις προσοχή από τους δικούς σου ανθρώπους, κάνε μια παύση.
• Υπάρχει περίπτωση να μην αναγνωρίζεις κάποιες ανάγκες σου;
• Αν τις γνωρίζεις, σκέψου, πως θα μπορούσες να λάβεις προσοχή με άλλον τρόπο; 

Μήπως ένα βράδυ μόνο με φίλους είναι αυτό ακριβώς που χρειάζεσαι;

3. Πάρε βοήθεια από έναν θεραπευτή

Η Νοοτροπία του θύματος συχνά πηγάζει από βαθύτερα τραύματα. 

Εάν αυτό ισχύει, μπορεί να χρειαστείς τη βοήθεια ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας για να ανασύρεις και να επεξεργαστείς τη ρίζα του προβλήματος. 

Η κατανόηση του γιατί νιώθεις ότι η κακή σου τύχη καταστρέφει τη ζωή σου ή ότι δεν μπορείς να εμπιστευτείς τους άλλους μπορεί να σε βοηθήσει να κατανοήσεις τι σε εμποδίζει στο παρόν.

Μήπως αντιμετωπίζεις ζητήματα εμπιστοσύνης;

4. Πες όχι

Όταν νιώθεις ότι οι άλλοι έχουν περισσότερο έλεγχο στη ζωή σου από ότι εσύ, είναι πολύ δυσάρεστο.

Πρακτικά το να λες όχι μπορεί να είναι δύσκολο αρχικά, ειδικά αν φοβάσαι ότι θα βλάψεις τις σχέσεις σου.

 Ωστόσο, το να λες όχι όταν θέλεις, μπορεί να αποκαταστήσει την αίσθηση δύναμης και ελέγχου.

«Όχι» χωρίς ενοχές - 5 αποτελεσματικές συμβουλές

5. Δούλεψε με την Αυτοπεποίθησή σου

Η πεποίθηση ότι μπορούμε να πετύχουμε κάτι είναι πολύ σημαντική για κάθε άτομο. 

Αναπτύσσεται μέσα από τις εμπειρίες μας, την ενθάρρυνση, το παράδειγμα άλλων επιτυχημένων ατόμων, και την συναισθηματική μας κατάσταση.

Αν οι προηγούμενες εμπειρίες σου σου έχουν διδάξει ότι η επιτυχία είναι δύσκολη, προσπάθησε να περιβάλλεις τον εαυτό σου με θετικές επιβεβαιώσεις (π.χ. «Μπορώ να πετύχω») και ιστορίες ανθρώπων που έχουν ξεπεράσει τις δυσκολίες για να αλλάξουν τη ζωή τους. 

• Δημιούργησε Υγιείς ρουτίνες

Η ευεξία είναι απαραίτητη για να πιστεύεις στον εαυτό σου.

Η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, ο ύπνος, τα χόμπι, και τα κατάλληλα διαλείμματα στη δουλειά είναι όλα μικρά, αλλά σημαντικά. 

• Αντιμετώπισε τις περιοριστικές πεποιθήσεις

Είτε πρόκειται για φόβους, είτε απλώς για τις ιδέες μας για το πως λειτουργεί ο κόσμος, οι πεποιθήσεις μας διαμορφώνουν το πως συμπεριφερόμαστε και πως ερμηνεύουμε αυτό που συμβαίνει. 

Αυτό σημαίνει ότι κάποιες πεποιθήσεις χρωματίζουν πως βλέπουμε τον εαυτό μας, και συχνά δεν είναι αληθινές.

Για παράδειγμα, «Δεν είμαι αρκετά καλή/ος» είναι η πιο συνηθισμένη περιοριστική πεποίθηση.

Βλέπεις πως μπορεί να σε εμποδίσει να προσπαθήσεις για κάτι ή να υπονομεύσει τις προσπάθειες και τις σχέσεις σου;

Αντιμετώπισε τις δικές σου περιοριστικές πεποιθήσεις για να ενισχύσεις την αυτοπεποίθησή σου και να υλοποιήσεις όλα όσα θέλεις!

Περιοριστικές Πεποιθήσεις; Μην τις αφήνεις να σε σαμποτάρουν

• Θετικό περιβάλλον

Τα άτομα με τα οποία περνάς χρόνο έχουν αντίκτυπο στη νοοτροπία και τα κίνητρά σου. 

Αναζήτησε ανθρώπους που σε εμπνέουν να είσαι ο καλύτερος εαυτός σου και εκείνους που σε βοηθούν να φτάσεις τα όνειρά σου.

Εάν νιώθεις ότι «στραγγίζει» η ενέργειά σου, ή παρατηρείς τοξικές συμπεριφορές σε συγκεκριμένα άτομα, κόψε τους από τη ζωή σου. 

Εάν αυτό δεν είναι δυνατό, δοκίμασε να περιορίσεις τον χρόνο που περνάς μαζί τους.

Ενεργειακά Βαμπίρ - 5 Τρόποι αντιμετώπισης

14 «Κόκκινες σημαίες» στις σχέσεις σου που δεν πρέπει να αγνοήσεις

• Μάθε κάτι νέο

Η εκμάθηση νέων δεξιοτήτων μας επιτρέπει να βελτιώσουμε τον εαυτό μας, και παρέχει επίσης πολλές ευκαιρίες για να αλλάξουμε την πορεία της ζωής μας.

 Όταν δοκιμάζεις κάτι νέο, συναντάς νέους ανθρώπους και εκμεταλλεύεσαι νέες ευκαιρίες, και ..bonus ενισχύεις την αυτοπεποίθησή σου!

Πως να πιστέψεις στον εαυτό σου 11 Στρατηγικές

Αν δεν έχεις κατεβάσει ακόμη το ΔΩΡΕΑΝ Οδηγό "22 τρόποι για καταπληκτική Αυτοπεποίθηση Τώρα!", κάνε το από εδώ!

Η ανάπτυξη της αυτοπεποίθησης θα σε βοηθήσει να θυμάσαι ότι η ζωή είναι στα χέρια σου!

 Αν θέλεις να ενισχύσεις την αυτοπεποίθησή σου και  να αξιοποιήσεις τις εσωτερικές σου δυνάμεις, αναπτύσσοντας μια ισχυρή αυτο-εικόνα, ρίξε μια ματιά στο Πρόγραμμα Sacred Self Coaching "The Hero Within!"

6. Καλοσύνη προς τον εαυτό σου

 Όσοι έχουν το σύνδρομο θύματος, συχνά, αισθάνονται ότι ο κόσμος είναι εναντίον τους.

Έχουν υιοθετήσει ασυνείδητα την πεποίθηση ότι αν πάντα περιμένουν κακά πράγματα, δεν θα τους ξαφνιάσει το είδος τραύματος που έζησαν στο παρελθόν.

Ωστόσο, εάν είσαι πάντα επιφυλακτικός/η, θα έχεις δυσκολία να συγχωρήσεις τον εαυτό σου όταν κάνεις λάθη ή όταν πληγώνεσαι. 

Δεν σε ορίζουν τα λάθη σου

Η λύση είναι να ανυψώσεις τον εαυτό σου με την Αυτοσυμπόνια.

Μην ξεχνάς, το παρελθόν σου δεν καθορίζει το μέλλον σου.

• Να είσαι ευγενική/ος με τον εαυτό σου και να του υπενθυμίζεις συχνά ότι είσαι αξιόλογη/ος, ικανή/ός και αξίζεις υπέροχα πράγματα.

 Αν χρειαστεί, ξεκίνησε ένα ημερολόγιο με όλα όσα έχεις πετύχει, και διάβαζέ το όταν χρειάζεσαι ένα boost!

Αυτοσυμπόνια - 4 ασκήσεις για σένα που δεν ξέρεις πως να ξεκινήσεις

Συμβουλές για να βοηθήσεις κάποιον με τη Νοοτροπία Θύματος

 Εάν κάποιος που νοιάζεσαι εκδηλώνει τη νοοτροπία του θύματος, μπορεί να είναι συναισθηματικά εξουθενωτικό. 

Μπορεί να νιώθεις απογοήτευση ή να φαίνεται ότι τίποτα δεν κάνει τη διαφορά. 

Μπορεί ακόμη να αισθάνεσαι ότι, με κάποιον τρόπο, θέλει να παραμείνει εκεί που είναι. 

Είναι σημαντικό να φροντίζεις τον εαυτό σου, ενώ παράλληλα προσπαθείς να υποστηρίξεις τον άλλον. 

Εδώ είναι μερικά πράγματα που μπορείς να κάνεις:

1. Βοήθησέ την/τον να σκεφτεί  λύσεις. Μην το παίρνεις προσωπικά αν λέει ότι δεν θα λειτουργήσει. Απλά κράτησε την προσοχή της/του στραμμένη στη λύση.

2. Υπενθύμισέ της/του τις προηγούμενες επιτυχίες  της/του.

3. Κράτησε χώρο για τα συναισθήματά της/του, ειδικά αν μιλάει για το τραύμα που δημιούργησε αυτήν τη νοοτροπία.

4. Ενθάρρυνέ την/τον να αναζητήσει επαγγελματική βοήθεια. 

5. Θέσε σαφή Όρια. 

Μπορεί να είσαι πρόθυμη/ος να την/τον ακούσεις ανά καιρούς , αλλά μην επιτρέψεις να σε κρατάει ξύπνια/ο όλη νύχτα ή να μην υποστηρίζει τους στόχους σου.

5 Βήματα για να θέσεις υγιή (& ευγενικά) όρια

6. Επισήμανε  συγκεκριμένες μη βοηθητικές συμπεριφορές π.χ «Με δυσκολεύει το γεγονός ότι μιλάς κυρίως για αρνητικά πράγματα». Να αναφέρεις βήματα που μπορεί να κάνει για να βελτιωθεί η κατάσταση.

7. Ενθάρρυνέ τον/την να επικεντρωθεί στα  θετικά.

Πάρε τη ζωή στα χέρια σου!

Μπορεί να είναι δύσκολο να νιώθουμε ότι έχουμε τον έλεγχο όταν συμβαίνουν δυσάρεστα πράγματα. 

Ειδικά όταν η επιτυχία φαίνεται αργή και η αποτυχία απειλητική. 

Ωστόσο, είναι σημαντικό να θυμάσαι ότι ελάχιστα από τα πράγματα που βιώνουμε στη ζωή είναι προσωπικά. 

Πιο σημαντικό από όλα, είναι να εκτιμάς τη δική σου ευτυχία.

Πάρε τον έλεγχο της ζωής σου σε 10 βήματα!

Ακόμη κι αν δεν υπάρχει κανένα μέσο για να αλλάξεις την κατάστασή σου (αν και πιθανώς υπάρχει!) μπορείς πάντα να ελέγξεις τη στάση σου.

Βρες το νόημα που έχει για σένα η νοοτροπία του θύματος και ο δρόμος θα ανοίξει για να λάβεις την ευτυχία που αξίζεις!

Με αγάπη,

Μαρία

Disclaimer: Οι πληροφορίες που παρέχονται παραπάνω, προορίζονται αποκλειστικά για ενημερωτικούς και ψυχαγωγικούς σκοπούς και δεν υποκαθιστούν συμβουλές, διάγνωση ή θεραπεία σχετικά με ιατρικές ή ψυχικές παθήσεις. Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτόν τον ιστότοπο ή οποιοδήποτε σχετικό περιεχόμενο δεν πρέπει να λαμβάνονται ως ιατρική ή ψυχιατρική συμβουλή. Πάντα να συμβουλεύεστε τον γιατρό σας πριν λάβετε οποιεσδήποτε αποφάσεις που σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική σας υγεία.